Droga na EUI

Poradnik* dla kandydatów
Projekt graficzny: Krzysiek Pytka

Słowo wstępne

Każdy z nas podjął kiedyś decyzję o aplikowaniu na studia doktoranckie do Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego (EUI – European University Institute) i nikt z nas tej decyzji nie żałuje. Instytut jest miejscem, w którym wysoki poziom nauczania łączy się z możliwością dyskutowania o nurtujących nas problemach z czołowymi przedstawicielami nauk ekonomicznych, historycznych, politologicznych, prawnych i socjologicznych. Możemy również uczestniczyć w wymianach zagranicznych oraz w międzynarodowych programach badawczych. Naszym głównym zadaniem jest prowadzenie badań naukowych i przygotowanie pracy doktorskiej na jak najwyższym poziomie. Stypendium rządu polskiego sprawia, że możemy liczyć na 4 lata naukowej swobody i jak mówi Prezydent EUI prof. J.H.H. Weiler – mieć czas na czytanie i myślenie. No i oczywiście na cieszenie się pięknem Florencji.

Międzynarodowa renoma EUI, jak również opisane powyżej fakty sprawiają, że absolwenci Instytutu są świetnie przygotowani do podjęcia pracy po zakończeniu studiów doktoranckich. Fakt, że jesteśmy zadowoleni z naszego pobytu tutaj skłonił nas do przygotowania dla Ciebie krótkiego przewodnika „Droga na EUI”. Nie gwarantuje on co prawda, że z pewnością dostaniesz się na EUI, jesteśmy jednak przekonani, że poradnik może ułatwić Ci przygotowanie dobrego projektu badawczego który po pierwsze pomoże Ci trafić na rozmowę kwalifikacyjną, a następnie na same studia.

Już teraz zachęcamy Cię do spróbowania swoich sił w procesie rekrutacyjnym prowadzonym przez EUI, życzymy powodzenia i w razie dodatkowych pytań zapraszamy do kontaktu z nami. Adres mailowy znajdziesz na końcu niniejszego „przewodnika”

Historia Instytutu

Europejski Instytut Uniwersytecki jest organizacją międzynarodową, powołaną do życia w 1972 roku przez państwa członkowskie Wspólnot Europejskich. Celem tej unikatowej jednostki naukowej jest kształcenie na poziomie doktoranckim i podoktoranckim oraz prowadzenie zaawansowanych badań naukowych w dziedzinach, które są szczególnie ważne dla rozwoju Europy.

EUI prowadzi czteroletnie studia doktoranckie oraz staże podoktorskie w ramach Robert Schuman Centre for Advanced Studies oraz Max Weber Programme, który jest największym tego typu programem na świecie. Instytut składa się z czterech departamentów: Nauk Politycznych i Społecznych, Ekonomii, Prawa oraz Historii i Cywilizacji, a doktorat w nich uzyskany należy do najbardziej cenionych w Europie i na świecie. Co roku o 160 miejsc dostępnych w programie studiów doktoranckich ubiega się ok. 1700 kandydatów.

Na EUI pracuje ponad 1000 osób z 60 krajów. Prowadzone przez nich badania mają charakter transnarodowy i interdyscyplinarny. Pod tym względem jest to instytucja nawiązująca do najlepszych renesansowych tradycji Florencji. Od 1986 roku na EUI mieszczą się ponadto Historyczne Archiwa Unii Europejskiej.

Na EUI odbywa się ogromna liczba seminariów, debat, konferencji i wykładów, w których udział biorą osobistości ze świata nauki i polityki, dziennikarze i intelektualiści oraz urzędnicy instytucji unijnych. Co roku EUI organizuje kilkudniową konferencję The State of the Union, gdzie Przewodniczący Komisji Europejskiej wygłasza przemówienie o „kondycji” i aktualnych wyzwaniach Unii Europejskiej.

Polska zaczęła współpracę z EUI w roku 2000. Pięć lat później, tj. z chwilą, gdy Sejm ratyfikował Konwencję ustanawiającą Europejski Instytut Uniwersytecki, Polacy uzyskali możliwość odbywania tutaj studiów doktoranckich. Polska posiada swe przedstawicielstwo w Wysokiej Radzie (High Council), w której reprezentowane są państwa-strony Konwencji i która jest organem zarządzającym Instytutem, jak również współfinansuje Instytut. Rząd RP finansuje także stypendia dla polskich doktorantów, które wynoszą obecnie 1250 euro miesięcznie. Stypendium przyznawane jest automatycznie po przyjęciu na studia doktoranckie.

Etapy rekrutacji

I etap

Aplikacja - do 31 stycznia 2014. Prześlij swoją aplikację. To na jej podstawie do połowy marca EUI decyduje kogo zaprosić na kwietniowe rozmowy kwalifikacyjne.

II etap

Rozmowy kwalifikacyjne odbędą się pomiędzy 31 marca a 4 kwietnia 2014. Każda trwa ok. 30 minut. Komisja składa się zazwyczaj z 3 profesorów, zainteresowanego Tobą potencjalnego promotora (lub - co jest możliwe - kilku) i przedstawiciela studentów. Masz, w zależności od departamentu, od 5 do 10 minut na prezentację swojego projektu, następnie przez 20 minut odpowiadasz na pytania komisji. Ostatnie kilka minut to czas na Twoje pytania.

III etap

Decyzja o przyjęciu - zapada zazwyczaj do końca kwietnia. Gdy ją otrzymasz musisz potwierdzić chęć studiowania na EUI, a także dostarczyć brakujące dokumenty.

Jak się przygotować?

Nie musisz być magistrem!

Na EUI może aplikować osoba, która jest na ostatnim roku studiów magisterskich. W tym wypadku, przyjęcie na studia doktoranckie będzie uwarunkowane przedłożeniem dyplomu magistra. Możesz też aplikować na roczne studia magisterskie na wydziale prawa (tzw. LL.M.). Więcej na ten temat znajdziesz w opisie wydziału prawa.

Określ swój obszar badawczy

Szczegółowy temat jesteś w stanie dopasować do promotora, jednak wcześniej musisz sobie odpowiedzieć na pytanie co tak w ogóle Cię interesuje. Możesz wybrać temat z dziedziny, która nie leży w sferze Twoich zainteresowań, ale najprawdopodobniej będzie to nie tylko męka dla Ciebie, ale też nie będziesz autentyczny prezentując coś takiego. Zastanów się co jest dla Ciebie ważne, co sprawi Ci przyjemność, gdy będziesz mógł to zbadać. Ty i Twój projekt badawczy spędzicie ze sobą dużo czasu, szkoda by było gdybyście „znielubili” się już na wstępie. W skrócie – zdecyduj czy chcesz zajmować się migracją, edukacją, demokracją, religią w polityce, makro czy mikroekonomią, którą epoką historyczną lub dziedziną prawa. A potem... rozpocznij badania!

„Znajdź” potencjalnego promotora

Określiwszy tematykę, która Cię interesuje, zanim przystąpisz do pisania projektu badawczego ('research proposal')znajdź czas na przeczytanie informacji dotyczącej kadry wybranego przez Ciebie wydziału. Dowiedz się, jakie są ich zainteresowania, nad czym w tym roku pracują. Dzięki temu będziesz w stanie określić, czy temat Twoich przyszłych badań zasadza się w profilu badawczym wydziału. Co więcej, już wtedy będziesz wiedział, czy w Instytucie znajduje się profesor, który mógłby zostać Twoim promotorem. Nawet jeśli Twój temat i pytanie badawcze nie mają sobie równych, nie zostaniesz przyjęty w szeregi EUI, jeśli w konkretnym wydziale nie ma osoby, która mogłaby otoczyć Twój projekt profesjonalną opieką naukową.

Przygotuj swój projekt, czyli zacznij pisać „research proposal”

Szczegółowe informacje znajdziesz w dalszej części przewodnika oraz na stronie z informacjami aplikacyjnymi dla każdego z departamentów. Projekt nie powinien być długi. Górną granicą jest 5 stron A4. Temat, krótkie wprowadzenie, szczególnie oparte o to co najbardziej interesuje Cię w tej dziedzinie i dlaczego uważasz że jest to ważne. Pytania badawcze (od jednego do trzech), hipoteza badawcza (dobrze ją mieć - na przykład na wydziale prawa jest wymagana), krótkie przedstawienie stanu badań w danej dziedzinie oraz dołączenie bibliografii (kilkanaście pozycji) w zupełności wystarczą. Pamiętaj, że profesorowie mają do przejrzenia sporą liczbę aplikacji z różnych krajów. Często tytuł, pierwsze pół strony, albo nawet pierwsze zdania sprawią, że to właśnie Twój projekt zapadnie im w pamięć i zaproszą Cię na rozmowę. Ważny jest również kilkuset znakowy abstrakt, o umieszczenie którego poproszą Cię w formularzu aplikacyjnym, a więc poza samym „research proposalem”.

Skonsultuj się, czyli nie bój się pytać

Rozmawiaj z profesorami ze swojej uczelni, kolegami ze studiów, osobami o których wiesz, że mogą Ci pomóc. Konsultacje będą Ci towarzyszyły przez cały okres studiów na EUI. Są ważne, to istota studiowania i wymiany myśli. Konsultuj merytorykę, pomysł, hipotezy i pytania badawcze. Spróbuj również skontaktować się z obecnymi doktorantami Instytutu, których adresy znajdziesz na jego stronie internetowej. Gdy skończysz pisać swój research proposal pokaż go osobie dla której angielski jest językiem ojczystym, lub swojemu nauczycielowi. Nawet jeśli słabiej mówisz po angielsku, to Twój spisany projekt badawczy powinien być przygotowany jak najlepiej.

Formularz zgłoszeniowy, czyli: jak to zrobić

Formularz zgłoszeniowy jest intuicyjny i prowadzi Cię krok po kroku. Wcześniej dowiesz się, jakich dokumentów będziesz potrzebował w celu wypełnienia formularza. Skompletuj je jak najszybciej. Niektóre możesz zebrać od razu (wykazy ocen, dyplomy studiów, certyfikaty językowe), wszystkie zeskanuj możliwie szybko, tak, żebyś mógł skupić się na przygotowaniu projektu badawczego i zdobyciu listów polecających. Oba mogą zostać przygotowane przez polskich profesorów. Dobierz je tak, aby zainteresowania badawcze polecających Cię również przynajmniej częściowo pokrywały się z tymi, które opisałeś w projekcie. Dobrze, jeśli wybrani przez Ciebie profesorowie są znani w swojej dziedzinie nie tylko w Polsce.

Wyślij aplikację!

Tylko tyle i aż tyle. Pamiętaj jednak, żeby skompletować wszystkie potrzebne dokumenty odpowiednio wcześniej. Deadline to 31 stycznia, ale dobrze, żebyś wszystko miał dopięte na tydzień przed tym terminem (lub nawet wcześniej). Zawsze da Ci to czas na drobne poprawki, a przynajmniej oszczędzi nerwów w organizowaniu wszystkiego na ostatnią chwilę. Zresztą nasze doświadczenie wskazuje, że i tak praktycznie do samego końca będziesz starał się poprawić swój projekt badawczy. I nic w tym złego, dobrze poświęcić mu nieco więcej czasu.

Nie zrażaj się!

Nie udało się tym razem? Nie przejmuj się i spróbuj za rok. Naprawdę warto, a doświadczenie, które udało Ci się zdobyć przy pisaniu pierwszej aplikacji z pewnością przyda się przy drugim podejściu. Dość powiedzieć, że osoby, które aplikowały i po 3 razy są teraz profesorami. Dobrze, jeśli nie stracisz kontaktu ze środowiskiem akademickim. Warto zaangażować się w pracę naukową w dziedzinie, w której zasadza się Twój projekt badawczy. Zyskasz kontakty z profesorami, którzy mogą pomóc Ci przy kolejnym podejściu. Profesorowie z pewnością pomogą Ci zauważyć słabsze strony Twojego projektu badawczego, dzięki czemu będziesz mógł go ulepszyć. Jeżeli masz wrażenie, że możesz poprawić swoją znajomość języka angielskiego - zrób to!

Wydziały

Ekonomia (ECO) Nauki Polityczne
i Społeczne (SPS)
Historia
i Cywilizacja (HEC)
Prawo (LAW)

Najczęstsze obawy

Na pewno się nie dostanę

A skąd ta pewność? Jeśli nie spróbujesz na pewno się o tym nie przekonasz. Warto. Naprawdę. Wysyłając aplikację niczego nie tracisz, a wiele możesz zyskać.

Nie poradzę sobie z językiem

Język jest ważny, ale nie najważniejszy. Zajęcia odbywają się w języku angielskim i w nim planujesz napisać swój przyszły doktorat startując na EUI (choć jest także możliwość pisania po francusku lub niemiecku – wszystko zależy od promotora i tematu). Szlifuj zatem swój język najlepiej jak potrafisz, ale przede wszystkim pamiętaj, że nawet Brytyjczyk z wyśmienitym akcentem może nie dostać się na EUI. Poza tym we wrześniu odbywają się tutaj intensywne kursy językowe, które możesz (lub też będziesz musiał, jeśli Twoje zdolności zostaną ocenione jako słabsze) kontynuować w ciągu roku akademickiego.
W tym roku zmieniły się nieco warunki naboru. Będziesz musiał wysłać potwierdzenie zdania egzaminu językowego wraz z aplikacją (szczegółowe informacje znajdziesz w dziale „ważne linki”), ale nawet jeśli zdasz egzamin poniżej wymaganego poziomu, masz szansę dostania się na EUI. Poprawienie zdolności językowych będzie wtedy jednym z warunków Twojego przyjęcia na drugi rok.

Nigdy nie studiowałem za granicą

Oczywiście, że wcześniejsze studia za granicą sprawią, że możesz poczuć się swobodniej tutaj, ale absolutnie nie są one wymagane i ich brak w niczym Cię nie ograniczy. Pamiętaj, że niektórzy na pierwsze zagraniczne projekty badawcze wyjeżdżają dopiero po doktoracie. Czemu nie wyjechać na doktorat? Im wcześniej tym lepiej.

Jestem za stary

Wiek nie jest kryterium naboru. Ludzie zaczynają studia na EUI między 23 – 35 rokiem życia. Zdarza się jednak, że mogą tu trafić także starsi. Tak naprawdę liczy się Twój projekt, determinacja i przekonanie profesora, że jest on ciekawy.

Nie poradzę sobie z językiem

Język jest ważny, ale nie najważniejszy. Zajęcia odbywają się w języku angielskim i w nim planujesz napisać swój przyszły doktorat startując na EUI (choć jest także możliwość pisania po francusku lub niemiecku – wszystko zależy od promotora i tematu). Szlifuj zatem swój język najlepiej jak potrafisz, ale przede wszystkim pamiętaj, że nawet Brytyjczyk z wyśmienitym akcentem może nie dostać się na EUI. Po za tym we wrześniu odbywają się tutaj intensywne kursy językowe, które możesz (lub tez będziesz musiał, jeśli Twoje zdolności zostaną ocenione jako słabsze) kontynuować w ciągu roku akademickiego.
W tym roku zmieniły się nieco warunki naboru. Będziesz musiał wysłać potwierdzenie zdania egzaminu językowego wraz z aplikacją (szczegółowe informacje znajdziesz w dziale „ważne linki”), ale nawet jeśli zdasz egzamin poniżej wymaganego poziomu masz szansę dostania się na EUI. Poprawienie zdolności językowych będzie wtedy jednym z warunków Twojego przyjęcia na drugi rok.

Miałem przerwę w studiowaniu po obronie magisterki

To w niczym nie przeszkadza. Co więcej, jeśli swoją przerwę w regularnym studiowaniu udało Ci się wykorzystać na pracę zawodową lub wolontariat, może dać Ci to pewne atuty. Doświadczenie pozaakademickie jest tu mile widziane. Możesz być dzięki temu praktykiem w temacie, którym chcesz się zająć z punktu widzenia teorii.

Mam za niską średnią ocen ze studiów

To także nie jest problem, choć oczywiście dobrze mieć jak najlepszą. Najważniejszy jest Twój projekt badawczy i przekonanie przyszłego promotora, że podołasz jego realizacji. Będziesz musiał załączyć potwierdzone przez Twoją uczelnię informacje o zdanych egzaminach i uzyskanych na nich ocenach. Nie jest to jednak podstawowe kryterium wyboru kandydatów na studia doktoranckie na EUI.

Nie mam żadnych publikacji naukowych

Tak jak wcześniej - są one z pewnością mile widziane, ale absolutnie nie wymagane w procesie rekrutacji. To nie od nich zależy, czy dostaniesz się na studia na EUI.

Nie jestem pewien czy mój temat jest odpowiedni

Dobrze jest być pewnym swojego tematu. Ale ważniejsze, by być otwartym na jego zmianę. Przynajmniej częściową. Zobaczysz to gdy rozpoczniesz swoje studia. Profesorowie EUI postrzegają takie nastawienie jako jedną z największych zalet doktoranta. Nieocenioną pomocą będzie Twój promotor oraz profesorowie, ale także współpracujący z Tobą uczestnicy programów Post-doc i Twoi koledzy ze studiów. Twój temat będzie się zatem zmieniał nawet gdy w tym momencie jesteś go pewien. A jeśli masz wątpliwości? Nie szkodzi, ważne żebyś wiedział w jakiej przestrzeni chcesz się poruszać. Na rozmowę powinieneś być przygotowany jak najlepiej z tematu, który przedstawiasz.

To aż cztery lata poza krajem – wypadnę „z obiegu”

Wypadnięcie "z obiegu" osobom prowadzącym badania w Instytucie nie grozi. Dzięki otwartości EUI, ilości konferencji, warsztatów i seminariów, w których uczestniczą osoby spoza Instytutu, badacze mogą podtrzymywać nabyte kontakty i zdobywać nowe.

Komitet Polski - The Polish Committee (PC) to nieformalne stowarzyszenie Polaków studiujących na wszystkich wydziałach EUI. Celem PC jest integracja polskich doktorantów oraz organizowanie spotkań z przedstawicielami polskiego środowiska naukowego. W ubiegłym roku naszymi gośćmi byli m.in.: Ewa Bérard, Włodek Goldkorn, Jacek Kochanowicz i Paweł Śpiewak.

Jeśli po zapoznaniu się z naszym przewodnikiem i informacjami ze strony Instytutu masz dodatkowe pytania - skontaktuj się z nami. Nie możemy obiecać, że odpowiemy w ciągu 24 godzin – nas również gonią terminy. Nie możemy też obiecać, że znamy odpowiedzi na wszystkie pytania oraz, że stosując się do naszych porad zostaniesz przyjęty w szeregi doktorantów Instytutu. Możesz być jednak pewien, że z pewnością postaramy Ci się pomóc.